Nguồn gốc, cơ sở hình thành lịch vạn niên

Lịch vạn niên là cuốn lịch pháp bắt nguồn từ Trung Quốc, được soạn theo chu kì ngày tháng năm dựa theo thuyết âm dương ngũ hành và quy luật tương sinh tương khắc...Vậy cách sử dụng lịch vạn niên như thế nào? Trong bài viết dưới đây, vansu.net sẽ chia sẻ những thông tin về nguồn gốc, cơ sở hình thành và cách sử dụng lịch vạn niên.

Lịch vạn niên là lịch gì?

Lịch vạn niên là cuốn lịch dùng cho nhiều năm, được biên soạn dựa theo thuyết âm dương ngũ hành, quy luật tương sinh tương khắc, kết hợp với thập can, thập nhị chi, cửu cung, bát quái và các cơ sở khác của khoa học cổ đại Phương Đông. Đây là cuốn lịch thông dụng nhất ở nước ta hiện nay và cứ 60 năm lại quay lại một vòng lịch.



Nguồn gốc, cơ sở hình thành lịch vạn niên

Từ triều nhà Nguyễn, lịch vạn niên đã trở nên quen thuộc và thông dụng đối với đời sống của nhân dân ta. Sở dĩ gọi là thông dụng vì người ra tìm thấy được rất nhiều bản viết tay còn sót lại ở khắp các địa phương, tuy không lành lặn nhưng nội dung vẫn thống nhất. Thời bấy giờ, Ngọc Hạp thông thư được coi như một cuốn sách gối đầu giường của các cụ nhà Nho nước ta. Mỗi khi tiến hành làm chuyện lớn nhỏ trong đời sống như sản xuất, chăn nuôi, lễ tế tự, giao dịch làm ăn, cưới xin..các cụ đều mở lịch ra để chọn ngày lành, tháng tốt để mọi chuyện diễn ra "thuận buồm xuôi gió".

Theo thời gian, có nhiều cuốn lịch vạn niên được lưu hành ở nước ra. Trước năm 1945 là Vạn bảo toàn thư, Đổng công tuyển trạch nhật, Chư gia tuyển trạch nhật được đưa từ Trung Quốc sang. Tất cả những lịch trên đều là lịch Vạn niên nhưng được biến tây, pha trộn thêm nhiều tà thuyết khác.

Những cuốn lịch dưới triều Nguyễn có Khâm định Vạn niên thư, Đại Nam Hiệp kỷ lịch..Đó là những cuốn lịch có tính pháp định, được biên dịch và ban cho thần dân hàng năm. Ngọc hạp thông thư cũng có chung cơ sở lý luận thiên văn học cổ đại nhưng không phải là Khâm định Vạn niên thư.

Lịch vạn niên được dùng để xem ngày tốt, ngày xấu dựa vào "thần sát" của thuật chiêm tinh cổ đại. Nhiều người nhầm lẫn lịch vạn liên với những cuốn lịch vạn sự hàng năm nhưng đây lại là hai cuốn lịch khác nhau.

Bàn về lịch vạn niên nhằm mục đích, ý nghĩa gì?

Từ lâu, tục chọn ngày tốt, giờ tốt đã trở thành phong tục cổ truyền không thể thiếu của người của dân Việt Nam. Mỗi khi tiến hành một công việc trọng đại nào đó như: động thổ, xây nhà, giao dịch làm ăn, cưới xin, mua xe...người Việt thường chọn ngày lành tháng tốt với mong muốn gặp được nhiều may mắn, thuận lợi. Tuy nhiên, cũng có nhiều trường hợp quá lạm dụng, phụ thuộc vào việc xem giờ tốt, ngày tốt dẫn đến mê tín dị đoan.

Hình thành lên cuốn lịch vạn niên là cả một quá trình nghiên cứu, vận dụng các phép biện chứng, quan điểm lịch sử, thuật chiêm tinh cổ đại và ánh sáng khoa học hiện đại. Những điều lạc hậu, mê tín dị đoan cần được bài trừ loại bỏ, những cái hay cái đẹp trong phong tục cổ truyền thì cần phải duy trì, bảo tồn.